Osoby, które pracowały zarówno w Polsce, jak i w Hiszpanii w pewnym momencie zadają sobie pytanie – jak uzyskać emeryturę zagranicą lub konkretnie jak uzyskać emeryturę w ciepłej Hiszpanii? Czy przysługuje mi jedna emerytura łączona, a może dwie odrębne? Jakie kroki należy podjąć, aby taką emeryturę uzyskać? Jakie dokumenty muszę złożyć? W tym artykule wyjaśnimy Ci, jak wygląda cały proces oraz jakie prawa Ci przysługują, tak abyś mógł uzyskać bez zbędnej zwłoki najwyższe możliwe świadczenie.
Jakie są wymagania, aby przejść na emeryturę w Hiszpanii?
Jeśli pracowałeś zarówno w Polsce, jak i w Hiszpanii to w każdym z tych krajów będziesz mieć określone prawa do uzyskania świadczeń emerytalnych. Proces przejścia na emeryturę cudzoziemca w Hiszpanii jest taki sam jaki musi przejść pracownik hiszpański.
Aby formalnie przejść na emeryturę i otrzymać składkową emeryturę publiczną, należy spełnić cztery podstawowe kroki:
- być objętym systemem ubezpieczeń społecznych,
- być podmiotem zdarzenia kwalifikującego do uzyskania emerytury, zgodnie z obowiązującym prawem,
- osiągnąć minimalny wiek emerytalny i
- odprowadzać składki przez minimum 15 lat.
Jak uzyskać prawo do emerytury w Hiszpanii?
Aby uzyskać prawo do emerytury, musi nastąpić zdarzenie, które ustawa nazywa „zdarzeniem wywołującym”, tzn. zdarzenie, które kwalifikuje do uzyskania emerytury. Tym zdarzeniem może być np. dzień ustania zatrudnienia, czy dzień złożenia wniosku.
Jaki jest wiek emerytalny w Hiszpanii?
W 2022 roku w Hiszpanii wiek emerytalny wynosi 65 lat, jeśli przepracowało się przynajmniej 37 lat i 3 miesiące, natomiast w przypadku przepracowania mniejszego okresu wiek ten wynosi 66 lat i 2 miesiące.
Do 2027 roku, jako że do tego czasu obowiązywał będzie system przejściowy, wiek emerytalny będzie się zmieniał zgodnie z poniższą tabelą:
| Rok | Przepracowanie: | Wiek emerytalny |
| 2022 | więcej niż 37 lat 6 miesięcy | 65 lat |
| mniej niż 37 lat i 6 miesięcy | 66 lat i 2 miesiące | |
| 2023 | więcej niż 37 lat i 9 miesięcy | 65 lat |
| mniej niż 37 lat i 9 miesięcy | 66 lat i 4 miesiące | |
| 2024 | więcej niż 38 lat | 65 lat |
| mniej niż 38 lat | 66 lat i 6 miesięcy | |
| 2025 | więcej niż 38 lat i 3 miesiące | 65 lat |
| mniej niż 38 lat i 3 miesiące | 66 lat i 8 miesięcy | |
| 2026 | więcej niż 38 lat i 3 miesiące | 65 lat |
| mniej niż 38 lat i 3 miesiące | 66 lat i 10 miesięcy | |
| od 2027 | więcej niż 38 lat i 6 miesięcy | 65 lat |
| mniej niż 38 lat i 6 miesięcy | 67 lat |
Okresy składkowe – emerytura w Hiszpanii
Aby ubiegać się o emeryturę w Hiszpanii należy odprowadzać składki emerytalne przez ustalony okres czasu, zwany okresem składkowym.
Minimalny okres składkowy uprawniający do emerytury wynosi 15 lat, przy czym co najmniej dwa lata składek powinny być opłacone w okresie wspomnianych 15 lat przed złożeniem wniosku.
Warto pamiętać, że pracując w kilku różnych państwach można skumulować przepracowane w nich lata, jednak pod pewnymi warunkami. Kraje te muszą znajdować się w Unii Europejskiej, Europejskim Obszarze Gospodarczym, Szwajcarii lub mieć podpisaną umowę dwustronną z Hiszpanią.
Oba świadczenia są od siebie odrębne i powstają w dwóch różnych krajach, co oznacza, że ich wypłaceniem zajmą się odrębnie zarówno polski, jaki i hiszpański odpowiednik ZUS.
Jak wygląda rozpoczęcie procesu uzyskania emerytury w Hiszpanii?
Proces uzyskania emerytury rozpoczyna się od złożenia w ZUS w miejscu zamieszkania lub w ostatnim miejscu pracy wniosku o przyznanie emerytury wraz z wymaganą dokumentacją, która różni się w zależności od sytuacji osobistej i kraju pracy. Jeśli obecnie mieszkasz w Hiszpanii, to właśnie hiszpańska administracja będzie odpowiedzialna nie tylko za rozpatrzenie wniosku, a także zebranie wszelkich informacji dotyczących składek emerytalnych wpłacanych na przestrzeni lat w Polsce i Hiszpanii.
Jak się oblicza należną emeryturę?
W obu krajach, w których pracowałeś, zakłady ubezpieczeń sprawdzą, przez jaki okres czas pracowałeś w poszczególnych krajach oraz ile składek odprowadziłeś do poszczególnych systemów krajowych.
Stawka emerytalna na poziomie Unii Europejskiej:
Każdy z urzędów w kraju UE obliczy wysokość emerytury, która zostanie przez niego wypłacona, przy uwzględnieniu także okresów składkowych z innych krajów wspólnoty. Aby to zrobić, urząd zsumuje okresy, które przepracowałeś we wszystkich krajach unijnych i ustali hipotetyczną wysokość Twojej emerytury, przy założeniu, że wszystkie składki wpłaciłeś w ramach krajowego systemu emerytalnego. Ta kwota to teoretyczna kwota emerytury. W drugim kroku urząd proporcjonalnie skoryguje tę kwotę do czasu rzeczywistego podlegania ubezpieczeniu w danym kraju. Ta kwota to świadczenie proporcjonalne.
Stawka emerytalna na poziomie krajowym:
Jeśli spełniasz warunki wymagane do pobierania państwowego świadczenia emerytalnego, bez względu na okresy, które przepracowałeś w innych krajach, wtedy ZUS obliczy także wysokość emerytury krajowej. Ta kwota to świadczenie niezależne.
Finalnie porównywane są dwie stawki – świadczenie proporcjonalne i świadczenie niezależne. Otrzymasz kwotę, która w danym kraju jest wyższa.
Czy emeryturę może uzyskiwać tylko rezydent w Hiszpanii?
Nie. Po przejściu na emeryturę pracownik zagraniczny może mieszkać w innym kraju nie tracąc prawa do emerytury w Hiszpanii. Konieczne jest jednak zgłoszenie do ZUS oraz przesyłanie co roku „una fe de vida”, czyli dokumentu, który poświadcza, że dana osoba żyje.
